Logo Fietsen123

Nieuws

In Barcelona willen ze de witte fiets wél

Thursday 14 June, 2007

Wat in Amsterdam maar niet van de grond wil komen, is in Barcelona een weergaloos succes. Catalanen maken massaal gebruik van de leenfiets. De Barcelonese variant op het witte fietsenplan is pas twee maanden geleden van start gegaan, maar nu al horen de kleine rood-witte racemonsters bij het straatbeeld als de façades van Gaudí. Slingerend door de steegjes van de Gotische wijk, of in demarrage naar kantoor: de leenfiets is overal. Matthias Houweling bericht ons vanuit Barcelona. Dit artikel verscheen eerder in het Parool. VerrassingHet seizoen is natuurlijk gunstig en voor de introductieprijs van zes euro hoef je het ook niet te laten, maar toch heeft het enorme succes de projectleiding verrast. De teller staat nu al op 30.000 aanmeldingen. En dat terwijl over het hele jaar was gerekend op de helft hiervan. In versneld tempo worden nu overal in Barcelona nieuwe depots geplaatst. Aan het eind van het jaar zullen er 3000 fietsen beschikbaar zijn.

BicingHet principe is simpel: nadat je je hebt aangemeld voor Bicing, zoals het project heet, krijg je een pas thuisgestuurd waarmee je een fiets uit het rek kan halen. Vervolgens heb je een half uur de tijd om naar je plaats van bestemming te fietsen. Doe je er langer over, dan betaal je dertig cent per half uur.

50% toenameHet succes van Bicing staat niet op zich. De laatste jaren is het fietsgebruik in de Catalaanse hoofdstad met 50 procent toegenomen. Het gemeentebestuur probeert het gebruik op alle mogelijke manieren te bevorderen. Op het web, met folders, posters en een “Week van de fiets”, die volgende week van start gaat. Op deze manier wil het college de door auto’s dichtgeslibde stad weer openbreken en de vervuiling tegengaan. In het compacte Barcelona rijdt een auto gemiddeld 21 kilometer per uur. Wie een beetje doortrapt haalt dat met de fiets ook, staat in een promotiefolder.

Bicingbarcelona1Meer rare snuitersTijd en moeite kostte het wel, om de mensen ervan te overtuigen dat fietsen niet alleen iets is voor Noord-Europeanen en gezondheidsfreaks. Met de slogan “Er komen iedere dag meer rare snuiters bij” wordt het fietsgebruik gestimuleerd. De spijker op zijn kop, volgens González. ‘Fietsen werd altijd gezien als iets kinderlijks. Door de komst van Erasmusstudenten die al gewend waren te fietsen veranderde dat imago. Ook de aanleg van de boulevard langs zee werkte uitnodigend. Tegenwoordig zie je zelfs mannen in pak op de fiets.’

DiefstalNaast kinderlijke imago, was ook het enorme aantal diefstallen voor veel Barcelonezen een reden om geen fiets te kopen. Bicing neemt deze zorg weg. ‘Dit bewijst dat Barcelonezen best bereid zijn om over te stappen op de fiets, als ze maar de juiste middelen aangereikt krijgen’, zegt Diana González van de Bicicleta Club de Catalunya. ‘Ze kunnen nu niet meer zeggen dat ze hem nergens kwijt kunnen, of dat hij steeds gestolen wordt.’

Andere stedenBarcelona is niet de eerste stad die de fiets als individueel openbaar vervoer aanbiedt. Buiten Nederland is het witte fietsenplan van Luud Schimmelpennink de afgelopen jaren geperfectioneerd. Zo introduceerde Kopenhagen halverwege de jaren negentig een die met statiegeld geleend kon worden. In Lyon ging twee jaar geleden een leenfietsproject van start waarbij gebruik werd gemaakt van een persoonlijke leenpas. Barcelona gaat qua grootte nog een stap verder dan Lyon, maar Parijs spant de kroon: daar zullen vanaf deze zomer 20.000 leenfietsen beschikbaar worden gesteld.

BuitenreclamebedrijvenZo idealistisch als het eerste witte fietsenplan was, zijn de projecten al lang niet meer. Tegenwoordig vormen de buitenreclamebedrijven de stille kracht achter de leenfietsen. In Lyon en Parijs is JCDecaux - bekend van de Amsterdamse bushokjes - verantwoordelijk voor de uitvoering. In Barcelona is deze rol weggelegd voor het Amerikaanse Clear Channel. Volgens González wordt in onderhandelingen met de gemeente zo’n fietsplan vaak als bonus ingezet, om reclamelicenties te verkrijgen. 

Bicingbarcelona2 Gebrek veilige fietspadenHet enthousiasme waarmee Bicing is onthaald heeft in Barcelona wel tot groeiprobleen geleid. Niet alleen moeten met een noodvaart nieuwe depots worden geplaatst, ook de stad moet aangepast worden aan de nieuwe verkeersdeelnemers. Iets waar González zich al langer sterk voor maakt. ‘De buitenwijken zijn nog onbereikbaar per fiets en het ontbreekt aan veilige fietspaden.’ In de belofte van het gemeentebestuur om deze te verdubbelen, had ze aanvankelijk weinig vertrouwen. Maar door de komst van Bicing ziet ze dat anders: ‘Die 30.000 gebruikers hebben allemaal stemrecht.’ Zullen de Barcelonezen over een paar jaar net zo massaal gebruik maken van de fiets als Amsterdammers? ‘Misschien wel’, zegt González. ‘Hier wordt vaak gezegd dat Nederlanders zoveel fietsen, omdat het land plat is. Wij zijn omringd door bergen. Toch vind ik dat geen excuus. Wij hebben weer een beter klimaat.’

Reactie AmsterdamVan Oslo tot Malaga en van Wenen tot Parijs worden leenfietsen in gebruik genomen, maar de gemeente Amsterdam heeft na een mislukte proef zeven jaar geleden de hoop opgegeven. De redenen: ‘Iedereen heeft hier al een fiets, er is een enorm ruimtegebrek, er is al goede fietsverhuur en zelfs de meest moderne systemen zijn niet hufterproof’, aldus de woordvoerder.

Link* Dit artikel is geschreven door freelance journalist in Barcelona, Matthias Houweling. Zijn website: Sketches of Spain